![the Open Siddur Project [logo]](https://opensiddur.org/wp-content/uploads/2018/09/Open-Siddur-Project-Logo-2016.svg){kind=logo}
TOGGLE COLUMNS (on/off):ADJUST COLUMN POSITIONS: select the column header cell and drag it where you want. show me!COPY INDIVIDUAL COLUMN(S): use CopyTables, a browser extension.
| Source (Yiddish) | 1898 Transliteration, Leo Wiener (Romanization) | 1898 Translation, Leo Wiener (English) |
|---|---|---|
קידוש לבנה |
Kidesch⸗Lewone |
The Moon-Prayer |
אין דעם לאַזורנעם לופט־ים שוועבּען א דיא זילבּער-װאָלקענדלאַך אַרום; דיא שטערען פינקלען, שטערען לעבּען, דיא לבנה נאָר איז בּלייך און שטום. |
In dem lasurnem Luft-jam scweben Die silberwolkendlach arum; Die steren fünklen, steren leben, Die L’wone nor if’ blēich un’ stumm. |
In the azure aerial ocean the silver clouds hover; stars twinkle, stars are merry, but the moon is pale and silent. |
עס רוהט דער װאַלד אין טיעפען שווייגען, דיא בּוימער שטעהען שאַ, פערטראַכט, — קיין ווינטעלע בּעוועגט דיא צווייגען, עס שלאָפּט דיא ערד, עס שטומט דיא נאַכט. |
Es ruht der Wald in tiefen schweigen, Die Bäumer stēhen scha, vartracht, — Kēin Wintele bewegt die Zweigen, Es schlāft die Erd’, es stummt die Nacht. |
The forest rests in deep silence; the trees stand hushed in meditation; not a breeze moves the branches, — earth sleeps, night is mute. |
נאָר ווייט אין װאַלד און אין סכנה דער אַלטער שטעהט דאָרט מיט זיין קינד, — ער איז מחדש דיא לבנה, ער בּעט עס פאַר איהר ליכט אַצינד: |
Nor weit in Wald un’ in ssakone Der Alter stēht dort mit sein Kind, — Er is’ mekadesch die Lewone, Er bet’t es far ihr Licht azünd: |
Only deep in the awful forest an old man stands with his child: he is blessing the moon and prays now for its light. |
„אַ, גאָטט, איך בּעט בּיי דיר מיט טרעהרען, דערהער מיין ציטערדיגען קול: עס זאָל איהר שיין פּערדאָפּעלט ווערען, זיא זאָל נאָך לייכטען וויא אַמאָל. |
„O, Gott, ich bet’ bei dir mit Trähren, Derhör’ mein zitterdigen Kol; Es soll ihr schein vardoppelt wer’en, sie soll noch leuchten wie a Māl. |
“O God, I pray to thee in tears, hear my trembling voice! Let its light be doubled, let it shine as of yore. |
„וויא דיין בֿעגלױבֿטער האָט געשריעבּען: — דיא גרויסע צווייא און גלייכע ליכט — זעה, גאָטט, ווי בּלייך זיא איז געבּליבּען, קוק אָן איהר שטערבּליכעס געזיכט!” |
„Wie dein Begläubter hāt geschrieben: — Die grōße zwēi un’ gleiche Licht, — O, Gott, wie blēich is’ sie geblieben, Kuck ān ihr sterbliches Gesicht!“ |
“As thy Trusted one has written: the two great and equal lights! O God, how pale it has become, look at its mortal face!” |
אָ, וויא צוקלינגט זיך עס אין שטילען, אין טיעפען װאַלד, זיין היים געבּעט! וויא גיסען זיך דאָס דיא געפיהלען! וויא שווייגט דאָס אַלעס, ווען ער רעדט! |
O, wie zuklingt es sich in stillen, In tiefen Wald, sein hēiß Gebet! Wie gießen sich dās die Gefühlen! Wie schweigt es Alles, wenn er red’t! |
Oh, how his warm prayer resounds in the silence of the deep forest! How his feelings flow! How all is silent when he speaks! |
זיין קינד נאַר קוקט, ווער קען ערקלערען, װאָס אױבּען, אין דעם בּלויען ים עס גלאַנצען מאַנכע העלע שטערען, און מאַנכע שמינקלען, שמינקלען קאַם? |
Sein Kind nor kuckt, wer känn erklären, Wās ōben, in dem blauen Jam, Es glanzen viele helle steren, Un’ manche schmünklen, shmünklen kam? |
His child looks on and wonders why above, in the blue ocean, many stars are shining bright, while some barely, barely twinkle? |
דאָס קלוגע קינד בּעטראַכט עס אױבּען און פרעגט דעם אַלטען ניט געשטערט: „אַ, זאָג דאָך, פּאַטער, מעג מען גלױבּען אין דעם, װאָס איך האָבּ אָפט געהערט? |
Dās kluge Kind betracht es ōben Un’ frägt dem Alten, nit gestört: „O, sāg’ doch, Vāter, mäg men gläuben In dem, wās ich hāb’ oft gehört? |
The clever child looks on high and, without being interrupted, asks his father: “Oh, tell me, father, can we believe that which I have often heard? |
„מען זאָגט דעם רייכענס שטערען פינקעלט, איז אימער העל, איז שטענדיג גרויס, דעם אָרעמאַנס פערקעהרט, ער דינקעלט, פערלעשט זיך, לעשט זיך און געהט אויס |
„Men sāgt, dem Reichen’s steren fünkelt, Is’ immer hell, is’ ständig grōß, Dem Āremen’s varkehrt, er dünkelt, Barlöscht sich, löscht sich un’ gēht äus, |
“They say the rich man’s star sparkles, is always bright, always large, while the poor man’s star grows dimmer, dimmer, and finally goes out? |
„און זיינען טאַקע דאָ מזלות אין הימעל? זאָג דאָך, יאָ צו ניין? בּעצייכנען זיי אי רוה, אי גלות, אי פרייד, אי עלענד, אי געוויין ? |
„Es seinen take dā Masoles O dorten? sāg’ doc, jā zu nēin? Bedeuten see i Ruh’ i Goles, I Frēud’, i Elend, i Gewēin? |
“Are there, indeed, stars of destiny above? Tell me, yes or no? Do they stand for peace and oppression, pleasure, misery and weeping? |
„אָ, זעסט דאָרט יענעם קליינעם שטערען? איז ער ניט אונזער מזל? זאָג! ווייל שטענדיג וויינען מיר מיט טרעהרען און טרויריג איז אונז יעדער טאָג…. |
„On sehst dort jenem Heinem steren? Is’ unser Masel er nit? sāg’! Weil unser Leben trieft nor Trähren Un’ finster is’ uns jeder Tāg. . . . |
“Do you see over yonder the small star? Is it not ours? Tell me! For our life is heavy with tears, and all our days are dark. |
„און קען עס זיין, אז ער זאָל גלאנצען וויא יענע נאָך אין גאָלדנעם פּראַכט? צי לעשט איהם גאָטט דאָרט אויס אין גאַנצען און װאַרפט אַרױף אויף איהם דיא נאַכט?” |
„Un’ känn noch sein, as er soll glanzen, Wie jene dort, in gold’nem Pracht? Zu löscht er sich dās aus in Ganzen, Auf ēbig deckt ihm zu die Nacht?“ |
“And can it be that it will shine some day like those others, in golden splendor? Or will it entirely go out, and will eternal night cover it?” |
דער אַלטער קנייטשט זיין הויכען שטערען, ער קלערט א תירוץ פיר זיין קינד, — עס קומען זיפצען, קומען טרעהרען, דאָך ווערטער ניט אַזױ געשווינד…. |
Der Alter kneetscht dem hōchen steren, Er klärt an Entfer far dās Kind, — Es kummen süfzen, kummen Trähren, Doch Wörter nit asō geshwind. . . . |
The old man wrinkles his high brow and thinks of an answer for the child; there come sobs, there come tears, but words are late in coming. . . . |
This is the poem “קידוש לבנה” by Morris Rosenfeld (1862-1923) written sometime before 1898. (If you know the date of the earliest publication of this poem, please leave a comment or contact us.) We have transcribed the poem as it was published in Rosenfeld’s collection of poems Gezamelṭe lieder (1906) pp. 141-143. The poem was romanized and translated into English by Leo Wiener and published under the title, “Kidesch⸗Lewone (The Moon-Prayer)” in Songs from the Ghetto (1898), pp. 48-53. I have set these all side-by-side for the first time. –Aharon Varady
Source(s)
“קידוש לבנה | Kidesch⸗Lewone | The Moon-Prayer, a prayer-poem by Morris Rosenfeld (before 1898)” is shared through the Open Siddur Project with a Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International copyleft license.
Stable Link:
https://opensiddur.org/?p=51432
Associated Image:
kiddesh-lewone (Morris Rosenfeld 1906) – cropped
(This image is set to automatically show as the "featured image" in category pages and in shared links on social media.)
Terms of Use:
Be a mentsch (a conscientious, considerate person) and adhere to the following guidelines:
- Properly attribute the work to Leo Wiener (translation), Morris Rosenfeld and Aharon N. Varady (transcription).
- Clearly indicate the date you accessed the work and in what ways, if any, you modified it. (If you have adapted the work, let us know so that the contributor might consider endorsing your revision.)
- Provide the stable link to this resource: <https://opensiddur.org/?p=51432>.
- Indicate that the original work was shared under the Creative Commons Attribution-ShareAlike (CC BY-SA) 4.0 International copyleft license. (To redistribute or remix this work in any format, modified or unmodified, you must refer to the terms of the license under which the work is shared.)
Additional Notes:
- The views expressed in this work represent the views of their creator(s) and do not necessarily represent the views of the Open Siddur Project's developers, its diverse community of volunteer contributors, or its institutional partners.
- We strongly advise against printing sacred texts and art containing divine names as these copies must be regarded with reverence, complicating their casual treatment and disposal.
- If you must dispose of a printed sacred text (one containing Divine Names), please locate the closest genizah (often established by a synagogue) and contact its custodians for further instructions. We also recommend using Morah Yehudis Fishman's Prayer for Adding a Work to the Genizah.
Support this work:
The Open Siddur Project is a volunteer-driven, non-profit, non-commercial, non-denominational, non-prescriptive, gratis & libre Open Access archive of contemplative praxes, liturgical readings, and Jewish prayer literature (historic and contemporary, familiar and obscure) composed in every era, region, and language Jews have ever prayed. Our goal is to provide a platform for sharing open-source resources, tools, and content for individuals and communities crafting their own prayerbook (siddur). Through this we hope to empower personal autonomy, preserve customs, and foster creativity in religious culture.
ויהי נעם אדני אלהינו עלינו ומעשה ידינו כוננה עלינו ומעשה ידינו כוננהו "May the pleasantness of אדֹני our elo’ah be upon us; may our handiwork be established for us — our handiwork, may it be established." –Psalms 90:17
Comments, Corrections, and Queries